Triduum Paschalne

Triduum Paschalne

Jaki jest podstawowy przekaz Świętego Triduum Paschalnego?

Pierwsza wzmianka o „najświętszym Triduum Pana Jezusa ukrzyżowanego, pogrzebanego i zmartwychwstałego” znajduje się w pismach św. Augustyna z IV wieku. Jednak Nowy Testament zawiera dowody na to, że pierwsi uczniowie Jezusa uznawali wielkie znaczenie trzech dni między ukrzyżowaniem, śmiercią, pogrzebem i zmartwychwstaniem Jezusa. Cała wiara chrześcijańska opiera się na przeżywaniu tych trzech dni, z których Wielki Czwartek ustanawia Eucharystię; Wielki Piątek, celebruje ofiarna śmierć Jezusa; Wielka Sobota, celebruje zwycięstwo Chrystusa nad śmiercią i piekłem; i ostatecznie Niedziela Wielkanocna, to celebracja nowego stworzenia.

Łacińskie słowo Triduum oznacza okres trzech dni. Triduum Paschalne odkrywa tajemnicę paschalną Jezusa Chrystusa. Jest to kulminacja wszystkich uroczystości liturgicznych w ciągu roku. Podczas Triduum Paschalnego katolicy wspominają najważniejsze wydarzenia swojego zbawienia. Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota wraz z Wigilią Paschalną przebiegają przez istotny rdzeń wiary chrześcijańskiej: Mękę, Śmierć i Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Uczestnicząc w Triduum Paschalnym, chrześcijanie chcą obudzić w nich żywą pamięć o cierpieniach, jakie Jezus Chrystus poniósł dla nich. Przygotowują swoje serca na świętowanie Zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Dla katolików Wielkanoc to najważniejszy dzień w całym roku liturgicznym.

W Wielki Czwartek katolicy świętują Ostatnią Wieczerzę, podczas której Pan Jezus w wigilię swojej Męki i Śmierci ustanowił Sakrament Eucharystii i Sakrament Kapłaństwa służebnego. Tradycyjna nazwa tego dnia, Wielki Czwartek, pochodzi od łacińskiego wyrażenia mandatum novum – nowego przykazania – które wywodzi się ze słów Jezusa: „Daję wam nowe przykazanie, abyście się wzajemnie miłowali; tak jak Ja was umiłowałem, abyście i wy się wzajemnie miłowali” (J 13, 34). W Wielki Czwartek Jezus ustanowił nowe przykazanie miłości. Podczas Mszy św. w Wielki Czwartek katolicy pamiętają, że Jezus Chrystus oddał im swoje Ciało i Krew jako lekarstwo na nieśmiertelność. Dlatego Eucharystia stała się źródłem i szczytem życia chrześcijańskiego. Pokornym i wyrazistym gestem umycia nóg chrześcijanie są zaproszeni do przypomnienia tego, co Pan Jezus uczynił dla swoich apostołów: obmywając im nogi, w konkretny sposób głosił prymat miłości. Przewidywał także najwyższą ofiarę ze swojego życia, która zostanie skonsumowana następnego dnia na Kalwarii.

Wielki Piątek to dzień upamiętniający mękę, krzyż i śmierć Jezusa Chrystusa. To dzień ścisłego postu. Liturgia Wielkiego Piątku składa się z trzech części: liturgii słowa, adoracji krzyża i przyjęcia Komunii świętej. W Wielki Piątek nie ma Mszy św., ponieważ chrześcijanie zachowują cichą i żałobną atmosferę tego dnia. Ciało Chrystusa rozdawane w Wielki Piątek konsekrowane jest w Wielki Czwartek. W Wielki Piątek chrześcijanie wspominają upokorzenie, jakiego Chrystus Jezus dokonał za całą ludzkość. Umierając na krzyżu, Jezus wziął na siebie cierpienie i grzech całej ludzkości. Kult Krzyża przypomina chrześcijanom, że Krzyż Jezusa Chrystusa stał się w Wielki Piątek znakiem zwycięstwa. Uczestnictwo w Drodze Krzyżowej pomaga katolikom zjednoczyć się z cierpieniami Chrystusa.

Wielka Sobota charakteryzuje się głęboką ciszą oczekiwania. W kościołach nie przewiduje się żadnych specjalnych celebracji liturgicznych z wyjątkiem wieczornej Wigilii Paschalnej. W oczekiwaniu na wielkie wydarzenie, jakim jest Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa, katolicy nie ustają wraz z Maryją w modlitwie i medytacji. W Wielką Sobotę wielkie znaczenie przywiązuje się do uczestnictwa w sakramencie pojednania, który jest niezbędnym sposobem oczyszczenia serca i przygotowania do świętowania Wielkanocy. Sobota ciszy, oczekiwania, medytacji, przebaczenia i pojednania doprowadzi wiernych do Wigilii Paschalnej. W sercu nocy od nowego ognia zapala się świeca paschalna, symbol Jezusa Chrystusa w chwale. Jezus Chrystus, światło ludzkości, rozprasza ciemności serca i umysłu i oświeca każdego człowieka, który przychodzi na świat. Wszyscy zgromadzeni wierni włączają się w procesję z powrotem do głównego sanktuarium. Kapłan niesie świecę paschalną, unosząc ją trzykrotnie i śpiewając: „Chrystus, nasze światło”. Ludzie odpowiadają śpiewem: „Dzięki niech będą Bogu”. Wszyscy w Kościele zapalają świece od paschału, a następnie udają się do sanktuarium. Następnie diakon lub kantor śpiewa Exultet. Jest to hymn uwielbienia Boga za światło świecy paschalnej z IV wieku, z czasów św. Ambrożego. Jest to piękna pieśń światła i chwały:

Raduj się, ziemio, w blasku chwały,
Promieniuj blaskiem swego Króla!
Chrystus zwyciężył! Chwała cię napełnia!
Ciemność znika na zawsze!…

Niech Gwiazda Poranna, która nigdy nie zachodzi
Znajdzie ten płomień wciąż płonący:
Chryste, ta Gwiazdo Poranna,
Który powrócił z martwych,
I rzucił swoje pokojowe światło na całą ludzkość,
Twój Syn, który żyje i króluje na wieki wieków. Amen.

Wigilia Paschalna potwierdza, że ​​Chrystus prawdziwie zmartwychwstał i śmierć nie ma nad Nim władzy. Przez swoją śmierć zwyciężył zło na zawsze i dał wszystkim ludziom życie wieczne z Bogiem Ojcem. Czytania biblijne podczas celebracji dają przegląd historii zbawienia oraz interwencji Boga w czasie i przestrzeni od czasów stworzenia aż po dzień dzisiejszy. Od czasów starożytnych Wigilia Paschalna była także świętem, w którym nawróceni dorośli przyjmowali chrzest i przystępowali do Kościoła. Katechumenowie przyjęli Sakrament Chrztu Świętego, a wszyscy wierni odnowili przyrzeczenia chrzcielne.

Niedziela Wielkanocna to dzień radości i świętowania. Katolicy świętują zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Czas postu i pokuty dobiegł końca! Wierni śpiewają Alleluja, aby wychwalać Boga za wszystkie cudowne rzeczy, które dzieją się w ich życiu. Wypełniają swoje życie życiem Zmartwychwstałego Pana Jezusa Chrystusa.

Podczas Triduum Paschalnego tysiące wiernych przybywa do Kościołów, aby wziąć udział w różnych uroczystościach. Pochodzą z różnych środowisk. Bogaci i biedni, zdrowi i chorzy, duzi i mali, należący do różnych kultur i środowisk, przychodzą, aby uczestniczyć w Boskiej Tajemnicy Jezusa Chrystusa. Tajemnica Paschy nie jest przeznaczona wyłącznie dla Chrystusa, ale dla każdego chrześcijanina.

Niech Jezus Chrystus, nasz Odkupiciel, napełni nas swoim życiem!

_____________________________________________________
M.A.J.

Życie się zmienia, a nie kończy

Zmartwychwstanie ciała

Większość ludzi wierzy w jakiś rodzaj życia po śmierci. Rozmowa nabiera jednak tempa, gdy zaczynamy mówić o tym, jak według nas wygląda życie pozagrobowe. Ewangelie ujawniają nam kilka nauk o życiu pozagrobowym, które – dalekie od ograniczania naszych ludzkich pragnień – poszerzają nasze serca i rozbudzają naszą wyobraźnię.

Jedną z tych nauk jest przekonanie, że nasze ciała połączą się z duszami na Sądzie Ostatecznym. Wniebowzięcie Maryi, z ciałem i duszą do nieba, zwiastuje ten proces. Zmartwychwstanie ciała pomaga nam dostrzec fundamentalną cechę nieba: mianowicie, że w niebie osoba ludzka jest całkowicie spełniona i udoskonalona. Kiedy nasze ciała zmartwychwstają, są uwielbione: to samo ciało, ale stworzone na nowo. Święty Paweł mówi nam: „On przemieni nasze poniżone ciało, aby się stało podobne do Jego uwielbionego ciała” (Flp 3:21). W przeciwieństwie do wschodnich religii i filozofii (takich jak buddyzm i hinduizm), nasze osobowości nie rozpływają się w Wielkiej Nicości (Nirwanie). Są one raczej doskonalone, abyśmy mogli doświadczyć ostatecznego spełnienia życia z Bogiem.

W niebie ujrzymy Boga twarzą w twarz (1 Jana 3:2) i będziemy skąpani w świetle Jego blasku. W niebie nie będzie już łez, bólu ani ciemności (Objawienie 22). Ból tego życia przeminie – nasze uwielbione ciała nie będą cierpieć – ponieważ w niebie ujrzymy Boga, który „czyni wszystko nowe”. (Objawienie 21:5). Ponieważ nasze 80, 90, a nawet 100 lat tutaj (jeśli będziemy tak błogosławieni, by żyć tak długo) będą wydawać się niczym w porównaniu z wiecznością, „ten niewielki chwilowy ucisk przygotowuje dla nas wieczną chwałę ponad wszelkie porównanie” (2 Kor 4:17).

Ponieważ radości tego życia są ulotne, może być trudno wyobrazić sobie radość nieba. Szczęście nieba nigdy nie stanie się monotonne ani ponure, ponieważ Bóg jest nieskończony. Samo przebywanie w Bożej obecności będzie nieustannym dreszczem emocji, zaspokajającym każde nasze pragnienie. Nie ma nic wspanialszego we wszechświecie niż Bóg i nic nadzwyczajnego niż przebywanie z Nim nie uczyni nas szczęśliwymi. Paweł przypomina nam, że „ani oko nie widziało, ani ucho nie słyszało, (…) ani do serca ludzkiego nie wstąpiło to, co Bóg przygotował tym, którzy Go miłują” (1 Kor 2:9).

„W Nim zaświtała nadzieja błogosławionego zmartwychwstania, aby ci, których zasmuca pewność śmierci, zostali pocieszeni obietnicą przyszłej nieśmiertelności. Rzeczywiście, dla Twoich wiernych, Panie, życie się zmienia, a nie kończy, a kiedy to ziemskie mieszkanie zamienia się w proch, przygotowuje się dla nich wieczne mieszkanie w niebie„. – Mszał Rzymski

Zdania Świętych są jednoznaczne:

„Ale jeśli Chrystus jest głoszony jako wzbudzony z martwych, to jak niektórzy z was mogą mówić, że nie ma zmartwychwstania umarłych? Jeśli nie ma zmartwychwstania umarłych, to i Chrystus nie został wzbudzony. A jeśli Chrystus nie zmartwychwstał, puste jest i nasze nauczanie, pusta jest i wasza wiara… Ale Chrystus zmartwychwstał„. – 1 Koryntian 15:12-14, 20

„Ja nie umieram, ja wkraczam w życie„. Święta Teresa z Lisieux

„Dla mnie żyć to Chrystus, a umrzeć to zysk”. Święty Paweł

Umierając z Chrystusem

I aby żyć z Chrystusem, musimy najpierw z Nim umrzeć. Dla chrześcijan dzieje się to sakramentalnie, kiedy po raz pierwszy byli wprowadzeni w życie wiary podczas chrztu. Woda, która często symbolizuje życie, może być również symbolem śmierci. Na przykład starożytny świat postrzegał morze jako dom dla chaosu. Wody chrztu, które reprezentują nowe życie w Chrystusie, pokazują również sposób, w jaki to życie jest nam dane: przez tajemnicę i ofiarę krzyża.

Poprzez życie, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa, śmierć została zwyciężona. Zamiast być końcem istnienia, śmierć stała się jedynie końcem ziemskiego życia. We wszystkich sakramentach otrzymujemy te łaski Chrystusa, ale otrzymujemy je w szczególny sposób podczas chrztu.

Przez chrzest stajemy się zjednoczeni z Kościołem, przez włączenie w Mistyczne Ciało Chrystusa. Przez chrzest jesteśmy połączeni w duchowy sposób jeszcze bardziej, jeszcze głębiej z naszą ochrzczoną rodziną i przyjaciółmi. W ten sposób chrzest zapowiada również przyszłą chwałę nieba, gdzie wszyscy wierni będą zjednoczeni w Bogu.

„Osoba nie jest duszą. Osoba ludzka jest złożeniem duszy i ciała… a jeśli nie ma duszy i ciała, nie może być doskonałej radości” – mówi św. Bonawentura

Tradycja chrześcijańska przez wieki podtrzymywała godność ciała. To, co chrześcijaństwo przekazało cywilizacji, nie jest – jak niektórzy przypuszczają – wstydem dla ciała. Autentyczne nauczanie chrześcijańskie odważnie powtarza, raz po raz, że jesteśmy jednością materii i ducha, ciała i duszy. Osobno, ani dusza, ani ciało nie są całością osoby.

Nasze obecne uczynki miłości nawet teraz mówią o naszej wierze w nadchodzące zmartwychwstanie umarłych. Chrześcijanie od wieków starannie opiekowali się chorymi i cierpiącymi, częściowo z powodu naszego poglądu na świętość ciała. Życie i dzieła Matki Teresy mają niewielki sens w oderwaniu od kontekstu chrześcijańskich przekonań na temat życia pozagrobowego. Chrześcijański pochówek również pokazuje wielką cześć dla ciała. Czcimy szczątki naszych bliskich, pragnąc zapewnić im odpowiednie pochówki. Jak mówi św. Augustyn: „Troska o ciała naszych zmarłych jest potwierdzeniem naszej mocnej wiary w zmartwychwstanie”. Tak jak z czcią i szacunkiem traktujemy dawne mienie naszych drogich zmarłych, tak samo traktujemy ich ciała.

Po śmierci naszych bliskich często czujemy się blisko nich, gdy odwiedzamy ich groby. Podobnie od dawna chrześcijanie czczą relikwie świętych i męczenników. Kiedy czcimy kości świętej osoby, staje się ona dla nas obecna w szczególny sposób, ponieważ ciało jest czymś więcej niż tylko przypadkową lub zewnętrzną obudową, w której przechowywana jest dusza. Ciało nie jest odosobnioną rzeczą, dusza potrzebuje ciała. Ponownie, jak mówi Augustyn: „Tylko wtedy, gdy dusza (…) ponownie otrzyma swoje ciało (…), będzie miała doskonałą miarę swojej istoty”. Kiedy dusza jest połączona z ciałem, jesteśmy w pełni sobą, a zatem tylko wtedy, gdy dusza jest połączona z uwielbionym ciałem, cała osoba doświadcza doskonałej radości.

Zatem naszym prawdziwym celem życia jest: osiągnięcie Wiecznego Królestwa Niebieskiego.

Opracowanie i tłumaczenie z broszury pt. „Life is Changed, not Ended” wyd. przez Archidiecezję Waszyngtońską – Andrzej M. Jankowski

Zaduszki

+++

„Kto we Mnie wierzy, choćby i umarł, żyć będzie”

„Bądźcie gotowi,
bo w chwili której się nie domyślacie,
Syn Człowieczy przyjdzie”

Mat 24:44

W Polsce 2 listopada przypada uroczystość Wszystkich Wiernych Zmarłych

Tradycja

Następnego dnia po uroczystości Wszystkich Świętych Kościół modli się za zmarłych. Odznaki żałoby w postaci fioletowych szat liturgicznych są odznakami żałoby za tych z pośród nas, których dusze czas oczyszczenia w czyśćcu. Święto to jest wyrazem wiary, że wszyscy, którzy umierają w grzechu powszednim lub nie odpokutowali do końca za grzechy, wędrują do czyśćca. Wierni na ziemi mogą polecić ich dusze Bożemu Miłosierdziu i pomóc pokutą, modlitwą, jałmużną, a zwłaszcza ofiarą Mszy Świętej.

W Dzień Zaduszny najczęściej odmawia się modlitwę:

„Wieczny odpoczynek racz im dać Panie,
a światłość wiekuista niechaj im świeci.
Niech odpoczywają w pokoju wiecznym.
Amen”

Chwalebną tradycją jest zamawianie za zmarłych Mszy Świętych zwanej „wypominkami”

Obrzędy

Pamiętajmy, że odwiedzając nabożnie cmentarz lub kościół i modląc się za zmarłych w dniach 1 do 8 listopada możemy uzyskać odpust zupełny w intencji jednego zmarłego, pod zwykłymi warunkami (żal za grzechy, wyrażenie obietnicy poprawy i przyjęcie Komunii Świętej)

Dobrym uczynkiem jest zapalenie znicza na zapomnianym, zaniedbanym grobie nieznanego żołnierza czy powstańca i modlitwa za wszystkich nieznanych zmarłych, za Dusze Czyśćcowe znikąd ratunku nie mające.

Modlitwa na Dzień Zaduszny

O Boże, który jesteś Stwórcą i Odkupicielem wszystkich Twych wiernych,
racz dać litościwie duszom zmarłych sług i służebnic Twoich,
łaskawe wszystkich ich grzechów odpuszczenie,
aby przez najpokorniejsze kościoła Twego prośby,
otrzymały miłosierdzie którego zawżdy pożądały;
Przez Jezusa Chrystusa, Pana naszego, który będąc Bogiem,
żyje i króluje w jedności Trójcy przenajświętszej po wszystkie wieki wieków.
Amen.

za: Ołtarzyk Polski 1851 r.

+++

Modlitwa za zmarłych

Boże, daj wszystkim zmarłym pełnię życia wiecznego.
A światłość Twej chwały niechaj im świeci.
Dozwól im żyć z Tobą na wieki.
Amen

+++

Za zmarłych kapłanów i biskupów

Boże, który obdarzyłeś godnością kapłańską Twego sługę …
i dałeś mu udział w kapłaństwie Apostołów,
spraw, prosimy, aby został na wieki włączony do ich społeczności.
Amen

____________________________________________________
opracowanie przygotował i zredagował np. Rok liturgiczny w rodzinie s.177-179

Andrzej M. Jankowski